Thread: Thầy thuốc và nỗi ám ảnh bạo lực

Bài 1: Cần lắm một góc nhìn công bằng

Thời gian qua, hàng loạt vụ việc các đối tượng côn đồ hung hãn hành hung bác sĩ trong khi thực hiện nhiệm vụ cùng các vụ tai biến sản khoa khiến sản phụ và thai nhi tử vong... đã và đang ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, tăng thêm phần áp lực cho những người thầy thuốc trong khi làm nhiệm vụ chăm sóc và cứu chữa người bệnh… Tất nhiên, không ai có thể đổ hết mọi tội lỗi cho “sự cố y khoa” nhưng ngoài tòa án của pháp luật còn một tòa án lương tâm, sự phán xét của hội đồng khoa học luôn soi rọi, giám sát…

Với những bác sĩ, y tá đã làm hết lòng, cố hết sức... mà người bệnh vẫn không qua khỏi, họ lại luôn ở trong tâm trạng nặng nề, dằn vặt. Chưa biết nguyên nhân là gì, nhưng để xảy ra “sự cố chết người” dư luận có quyền lên án, nghi ngờ... Nhưng khi đã có những kết luận khoa học về những cái chết do sự cố y khoa, dư luận xin hãy “công tâm” với bác sĩ. Bởi vì những tai biến này là không thể lường hết.

Lực lượng chức năng khám nghiệm hiện trường vụ hành hung bác sĩ tại Bệnh viện đa khoa huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình.

Những sự cố y khoa bất khả kháng

Câu nói của người xưa “Gái chửa - cửa mả” là cảnh báo về những rủi ro trong quá trình mang thai, sinh nở. Sự tổng kết kinh nghiệm này cho đến nay vẫn đúng, mặc dù có thể ít hơn do thành tựu y học hiện đại nhưng không phải hoàn toàn đã hết những rủi ro rình rập - đó là những sự cố y khoa bất khả kháng như tắc mạch ối, tiền sản giật, phù mạch phổi...

Thời gian gần đây, báo chí và dư luận xã hội đang rất bức xúc về những cái chết liên tiếp của sản phụ xảy ra tại BVĐK tỉnh Quảng Ngãi, Bắc Ninh, Hưng Yên và ở TP. Hồ Chí Minh... Chỉ tính riêng tỉnh Quảng Ngãi, trong năm 2012, đã có 5 trẻ sơ sinh và 2 trường hợp mẹ tử vong. Theo kết luận của Hội đồng khoa học, có trường hợp tử vong liên quan đến sự tắc trách của cán bộ y tế... nhưng cũng có những tai biến bất khả kháng mà y học chưa tìm ra được giải pháp

Vụ BS. Phạm Đức Giầu hy sinh trong lúc làm việc khiến gia đình và đồng nghiệp vô cùng đau đớn.

Còn nhớ, trường hợp của mẹ con sản phụ L.T.H. tử vong tại BVĐK Quảng Ngãi cách đây không lâu đã dấy lên làn sóng lên án, phản đối và kết luận về sự vô trách nhiệm của bác sĩ, trình độ chuyên môn kém, không tận tâm... Nhưng khi Viện Khoa học kỹ thuật hình sự Bộ Công an công bố kết quả giám định pháp y, kết luận nguyên nhân gây tử vong cho sản phụ H. là do nhồi máu phổi, cơ tim giãn thoái hóa, cơ tử cung phù nề... bác sĩ vẫn không thể thoát khỏi nỗi ám ảnh mang tên “dư luận xã hội”. Hoặc trường hợp cháu bé sơ sinh con của sản phụ B.T.M.L. được mổ cấp cứu lấy thai vì sa dây rốn, nhưng sau mổ bé bị suy hô hấp nặng, dẫn tới hôn mê. Mặc dù được cấp cứu tích cực nhưng tình trạng không tiến triển, gia đình đã đưa cháu về. Sa dây rốn là biến chứng thường xảy ra vào giai đoạn cuối của thai kỳ (thai khoảng hơn 38 tuần). Hiện tượng này dễ gây suy thai cấp khi mẹ chuyển dạ. Nếu lấy thai ra chậm, bé dễ suy hô hấp, tử vong hoặc nếu sống sót bé dễ mắc tổn thương não do thiếu ôxy... Tiếp đến là trường hợp của sản phụ N.T.H.T. (Hóc Môn - TP. Hồ Chí Minh) nhập BVĐK Hóc Môn với chẩn đoán thai 38,5 tuần, ối ít. Trong quá trình chuyển dạ, sản phụ đột ngột tím tái, không đo được huyết áp... và sau đó đã tử vong. Sau khi sản phụ tử vong, cơ quan chức năng đã tiến hành giải phẫu tử thi ngay trong ngày. Kết luận của Hội đồng chuyên môn đưa ra là sản phụ tử vong do tắc mạch ối trong giai đoạn chuyển dạ. Tắc mạch ối là một trong những tai biến sản khoa cực kỳ nguy hiểm, thường xảy ra trong chuyển dạ nhưng cũng có thể xảy ra trong khi mổ lấy thai, sẩy thai, chấn thương bụng, chọc hút nước ối, thậm chí có thể gặp tắc mạch ối sau khi đẻ, sau mổ lấy thai... Hoặc một trường hợp cách đây đã lâu, báo Sức khỏe&Đời sống đã thông tin. Một sản phụ tử vong tại Bệnh viện Sapa, Lào Cai, một bác sĩ trực đã bị cơ quan chức năng khởi tố. Khi báo SK&ĐS có loạt bài điều tra và các nhà khoa học cùng cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ nguyên nhân sản phụ tử vong do biến chứng tắc mạch ối, một biến chứng bất khả kháng, bác sĩ này mới được minh oan.

Có những cái chết của sản phụ do sự tắc trách, thậm chí là vô cảm của một số bác sĩ, y tá... và tất nhiên, những người đó đáng bị xã hội lên án, trừng trị thích đáng... Nhưng cũng có những cái chết do những tai biến, sự cố y khoa bất khả kháng thì thực sự lại là nỗi khổ cho những thầy thuốc chân chính. Bởi, họ sẽ phải đối mặt với dư luận, sau mỗi cái chết của sản phụ là tâm lý nặng nề và chuỗi ngày dài sống trong dằn vặt.

Có dư luận cho rằng, ngành y tế “vin” vào tai biến sản khoa hiếm gặp để “chối bỏ trách nhiệm” khi để xảy ra cái chết cho bệnh nhân, sản phụ... Theo ThS. Nguyễn Thị Thanh (BV Bạch Mai): “Bất cứ một cái chết nào cũng thương tâm và dù có hay không người thầy thuốc vẫn phải chịu một phần trách nhiệm. Nhưng chúng ta thử nghĩ, rủi ro, đen đủi không tha cho bất cứ ai, đặc biệt là trong vấn đề liên quan đến sự tồn tại của mỗi con người. Cho dù đó là những bác sĩ còn ít kinh nghiệm hay cả những người lão luyện trong nghề cũng khó tránh khỏi khi rủi ro ấy “gõ cửa”. Bác sĩ chỉ là người giảm thiểu sự rủi ro ấy bằng việc lấy sự cẩn trọng làm đầu!”

Và những vụ vô cớ hành hung bác sĩ

Cái chết tức tưởi của BS. Phạm Đức Giầu (BVĐK huyện Vũ Thư, Thái Bình) từ một mũi dao oan nghiệt của người nhà bệnh nhân khi đang thực hiện nhiệm vụ cao cả của một người thầy thuốc - cứu người và những vết thương về thể chất lẫn tinh thần của BS. Nguyễn Ngô Hoàn khi bị hành hung... đã ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý của nhiều bác sĩ, nhân viên y tế. Hung thủ đã phải trả giá cho hành vi côn đồ của mình, nhưng bác sĩ Giầu thì không thể sống lại và chắc hẳn tâm lý của BS. Hoàn có lẽ phải còn thời gian dài mới nguôi ngoai...

Bác sĩ bị hành hung được chăm sóc tại BVĐK tỉnh Thái Bình.Ảnh: PV

Đó là một câu hỏi lớn đặt ra cho dư luận trong việc bảo vệ bác sĩ, bênh vực bác sĩ trong khi đang thực hiện nghĩa vụ của mình. Cùng với sự việc BS. Giầu bị đâm chết, thì ở BVĐK Việt Tiệp Hải Phòng các bác sĩ cũng luôn ở trong tình trạng “sống trong sợ hãi”. Điển hình là Khoa Cấp cứu, BV Việt Tiệp liên tục xảy ra các vụ hành hung thầy thuốc. Từ bác sĩ đến nhân viên y tế, thậm chí cả nhân viên bảo vệ cũng bị đe dọa đánh trọng thương. Có nhân viên y tế đang trong giờ trực cấp cứu cũng bị hành hung đến phù võng mạc trung tâm, xuất huyết tiền phòng và phù nề cung mắt phải. Kết quả giám định pháp y TP. Hải Phòng đã xác định, y tá này bị giảm 17% sức lao động. Còn tại Khoa Cấp cứu, BV Bạch Mai, một bác sĩ nam bị đánh trọng thương, còn bác sĩ nữ thì bị đạp mạnh vào bụng ngã lộn ra đằng sau và ngất ngay tại chỗ… Những bệnh nhân nằm trong khu vực điều trị đều hoảng loạn lo lắng… Nguyên do chỉ vì không chịu nghe bác sĩ giải thích, nghĩ là bác sĩ vòi tiền, không chịu chạy chữa cấp cứu cho bệnh nhân… Vì những nguyên nhân rất đơn giản bác sĩ cũng có thể bị trọng thương, bị đe dọa đến tính mạng bất cứ lúc nào. Ngoài việc thường xuyên tiếp xúc với người bệnh, nguy cơ lây nhiễm bệnh cao, bác sĩ lại phải lo thêm bị hành hung, đe dọa tinh thần và áp lực phải cứu sống bệnh nhân… Còn tại BV Mắt Trung ương, không có việc hành hung, đe dọa bác sĩ, nhưng những câu chuyện “tam sao thất bản”, khi chỉ được nghe kể lại rồi viết những bức thư và gửi đến các cơ quan truyền thông đã gây sự hiểu lầm lớn. Đó là việc phải có 10 triệu đồng mới được “múc mắt”, hay nhân viên y tế gây khó dễ, người bệnh không được cấp cứu kịp thời dẫn đến hoại tử mắt và phải “bỏ một bên mắt”. Người viết ấy còn khẳng định, nếu nhân viên y tế tạo điều kiện trong tình trạng người bệnh đang ở giai đoạn “sống còn” thì người bệnh ấy đã không phải “múc mắt”. Và sự việc ấy tạo dư luận không tốt trong nhân dân. Trước những nội dung trên, báo Sức khỏe&Đời sống đã làm việc với lãnh đạo BV Mắt Trung ương để làm rõ sự việc đồng thời liên hệ xác minh lại với người bệnh và người nhà bệnh nhân thì sự thật lại không phải như vậy. Bệnh nhân đến BV không có chứng minh thư nhân dân chứ không phải có chứng minh thư không khớp với BHYT và bệnh nhân chỉ phải nộp 4 triệu đồng theo quy định để nhập viện chứ không phải 10 triệu đồng như phản ánh.

Và còn nhiều vụ việc khác mà người bác sĩ luôn phải chịu rất nhiều áp lực, “Không bác sĩ nào muốn bệnh nhân của mình chết”, đó là lời khẳng định của hầu như tất cả các bác sĩ. Sau mỗi ca trực, sau mỗi cánh cửa phòng mổ nhiều sự sống mới được hồi sinh nhưng sự việc ấy cứ âm thầm lặng lẽ trôi đi, nhưng sau một cái chết của một người bệnh không được cấp cứu kịp thời là cả những chuỗi ngày bác sĩ đối đầu với dư luận, áp lực và thậm chí với cả đồng nghiệp dù cái chết đó có thể là không phải lỗi của mình.

Nguyễn Hồng
Nguồn: suckhoedoisong.vn

Bài 2: Những nỗi niềm không dễ trải lòng

Chữa bệnh, cứu người là nhiệm vụ và cũng là thiên chức của người thầy thuốc, điều ấy không ai bàn cãi. Nhưng không giống với nghề khác, để có thêm một người được hân hoan xuất viện, hay để có được một nụ cười cho thấy sự sống đã hồi sinh, người thầy thuốc đã phải trải qua rất nhiều áp lực từ việc lựa chọn sinh tử đến trao tặng những giọt máu của mình cho người bệnh và cả những đêm trắng bên giường bệnh…

Nỗi niềm người trong cuộc

“Đã hơn một lần tôi bị mất tinh thần khi đang chuyển bệnh nhân vào cấp cứu thì bị người nhà giằng xe và đòi chuyển người bệnh lên tuyến trên, kèm theo đó là những lời đe dọa, thậm chí chửi bới, hành hung…” - Đó là phút trải lòng của một cán bộ y tế trẻ tại một BVĐK tuyến huyện của TP. Hải Phòng. Bác sĩ này cho biết, người nhà bệnh nhân lo lắng cho sự an nguy tính mạng người thân là điều dễ hiểu, nhưng có đôi khi vì lo lắng quá, mất bình tĩnh mà giằng xe dọa nạt bác sĩ khiến bác sĩ đứng ở những tình huống khó xử, tâm lý ảnh hưởng, mất bình tĩnh khiến cho sự việc càng trở nên tệ hại hơn. Và khi tâm lý bị ảnh hưởng thì khó tỉnh táo để chẩn đoán tình hình bệnh nhân, bệnh nhân không qua khỏi, bác sĩ lại dễ bị “kiện” vì “không cho chuyển tuyến trên”. Và lúc đó, để cứu người bệnh và tránh áp lực từ gia đình, bác sĩ sẽ chọn phương án an toàn cho bác sĩ nhưng lại không phải là tối ưu nhất cho bệnh nhân!

Nụ cười hạnh phúc của chị Doan ngày ra viện. Ảnh: NDBS.

Giang Thục Anh (Khoa Hồi sức tích cực – BV Bạch Mai) chia sẻ với phóng viên về sự “hồi sinh” của một tập thể bác sĩ chuyên khoa Sản, Nhi, Huyết học, Tiêu hóa, Vi sinh (BV Bạch Mai)… trong thời khắc quyết định lựa chọn “sinh – tử” cho hai mẹ con bệnh nhân Nguyễn Thị Doan (39 tuổi, ở Bắc Ninh) cách đây 2 tháng. Chị Doan mang thai lần 3, có cả thai kỳ bình thường, cho đến tuần thứ 37 đi khám định kỳ, chị được chẩn đoán men gan tăng cao bất thường và được chuyển lên BV Phụ sản TW. Quá trình điều trị ở BV Phụ sản TW, các bác sĩ tiên lượng nặng nên đã được chuyển sang BV Bạch Mai. Tại BV Bạch Mai, chị Doan được chẩn đoán nhiễm độc thai nghén nặng ở tuần thai thứ 37 kèm theo biến chứng suy gan cấp, suy thận cấp, rối loạn đông máu nặng, nguy cơ tử vong cao cho cả mẹ và con. Lúc này, các bác sĩ đứng trước một quyết định vô cùng khó khăn, vì mẹ bị suy gan, thận nặng, nếu để thai thì sẽ ảnh hưởng đến thai nhi, khả năng suy thai là rất lớn. Còn nếu mổ lấy thai trong khi mẹ bị suy gan, thận nặng và rối loạn đông máu thì khả năng chảy máu và tử vong cũng rất cao. Trước ranh giới của sự sống còn của hai mạng người, một cuộc hội chẩn nhanh chóng, khẩn cấp toàn bệnh viện đã giành giật lại sự sống về cho hai mẹ con chị Doan. Với sự góp mặt của các bác sĩ, giáo sư đầu ngành thuộc các chuyên khoa trong bệnh viện, chị Doan đã được mổ lấy thai ngay. Cháu bé nặng 3,1kg ra đời và được chuyển về khoa Nhi chăm sóc, người mẹ tiếp tục được đưa về Khoa Hồi sức tích cực để điều trị tình trạng ứ mật – da vàng do hội chứng HELP. Sau 5 ngày, cháu bé được ra viện và hơn 1 tháng sau, người mẹ được xuất viện trong niềm vui khôn tả của gia đình, người thân… Còn chúng tôi, sau những phút vui mừng lại tiếp tục công việc thường ngày điều trị cho những bệnh nhân khác… Cũng trong giờ phút hạnh phúc ấy, PGS.TS. Nguyễn Gia Bình - Trưởng khoa Hồi sức tích cực BV Bạch Mai tâm sự, trách nhiệm làm bác sĩ hồi sức cấp cứu cao lắm... nhưng đã theo nghề thì yêu nghề, một nguyên tắc quan trọng là không bao giờ được để điện thoại hết pin, không kể lúc trực, ngay cả khi về nhà rồi vẫn luôn luôn phải “để tâm” đến tình trạng của bệnh nhân ở viện...! Còn tại buổi lễ xuất viện cho hai mẹ con chị Doan, TS. Nguyễn Việt Hùng - Trưởng khoa Sản, BV Bạch Mai chia sẻ, những thời khắc “ngàn cân treo sợ tóc”, lấy thai trong thời điểm bệnh nhân đang bị nhiễm độc thai nghén là quyết định hết sức khó khăn vì tình trạng mẹ rất nặng, khả năng chảy máu và tử vong cao nên hy vọng cứu cháu bé cũng vô cùng mong manh...!

Những giọt máu cho đi không mong trả lại

Còn nhớ, trong thời gian qua, trên các phương tiện thông tin đại chúng cũng không ngừng đưa tin những bác sĩ hiến máu của mình để cứu người bệnh trong lúc nguy nan. Đó là trường hợp của BS. Đỗ Đức Thắng và hai người đồng nghiệp ở BV Việt Tiệp Hải Phòng đã hiến nhóm máu O cho bệnh nhân trong khi bệnh nhân mất quá nhiều máu vì tai nạn và tìm kiếm trong 10 người nhà bệnh nhân không ai cùng nhóm. “Cho đi, nhưng không nhận lại” là sự so sánh dí dỏm của vị BS này nhưng có lẽ “chẳng có ai chứng kiến sự sống còn của đồng loại mình mà lại không cứu giúp trong khi khả năng hoàn toàn có thể” - BS. Thắng bộc bạch…

Câu chuyện về bác sĩ đi chuyển giao kỹ thuật cho bệnh viện huyện miền núi của tỉnh Yên Bái hiến máu cứu người trong khi người nhà bệnh nhân do hủ tục không ai chịu hiến đã để lại không ít sự cảm động trân trọng về nghĩa tình lương y – từ mẫu. Còn rất nhiều những bác sĩ, nhân viên y tế hiến máu cứu người trên khắp mọi miền đất nước như báo chí đã đưa tin ở Nghệ An, Hải Dương, Bà Rịa Vũng Tàu, Kon Tum... Và còn có cả những bác sĩ phải đổ máu như trường hợp của BS. Phạm Văn Giầu!

Trên một trang báo điện tử, một độc giả tên Thủy đã chia sẻ những dòng tâm sự đầy trăn trở như thế này với bác sĩ: “Vừa qua, tôi bị bệnh và phải đi khám tại một bệnh viện lớn. Xong việc, tôi cũng muốn cảm ơn bác sĩ sau khi khám chữa bệnh cho tôi nhưng họ kiên quyết từ chối làm cho tôi áy náy, không biết phải xử sự như thế nào… Họ cũng là công chức như mình thôi nhưng công việc hàng ngày phải tiếp xúc với bệnh tật, ốm đau, trách nhiệm cao, dư luận xã hội hiện nay lại lên án y đức của ngành y. Vì vậy, tôi nghĩ rằng xã hội cần bình tĩnh lại, cần xem xét sự việc công tâm hơn, chính sách lương công chức và tuyển dụng công chức, chất lượng và bao nhiêu là vừa đủ để giải quyết cái gốc của vấn đề. Chứ để bác sĩ sau giờ làm việc còn phải lo kế sinh nhai thì làm sao tái tạo sức lao động, chưa nói đến việc có tĩnh tâm thì đầu óc mới thông minh, sáng suốt để sáng tạo chữa bệnh cho bệnh nhân…”. Đọc xong những dòng ấy, tôi lại hình dung đến hình ảnh một gói mì tôm, một hộp sữa tươi và một cái bánh trứng – là bữa ăn sau ca mổ của một cậu bạn bác sĩ trên facebook làm tại một BV lớn ở Hà Nội!

Có những cảm xúc rất đặc biệt ở trong BV, đó là ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết, giữa một sự sống mới bắt đầu bên kia bức tường trắng và sự kết thúc cuộc đời nằm ở bên này, đó còn có thể là giữa “ân nhân” và “thù hận” chỉ vì cái “gật” hoặc “lắc” đầu... Rất cần một góc nhìn công bằng để người thầy thuốc “giúp cho ta nụ cười vui phơi phới và trên môi người sự sống được hồi sinh!”.

Nhóm PV - CTV
Nguồn: suckhoedoisong.vn

Bố khỉ bây giờ sao lắm thành phần mất dạy thế không biết. Hôm nọ ở BV Bưu Điện có chàng Bs còn bị bệnh nhân tố sàm sỡ khi khám phụ khoa. Ko thể đỡ nỗi.
Trần tình của bác sĩ bị tố sàm sỡ nữ bệnh nhân- VnExpress Gia Đình - Sức Khỏe

Bác Tom Duy ơi, sự đời nó là vậy đấy. Nói đến chuyện mất dạy, thì có ai dạy được ai mà mất hay không mất. Không có lửa thì làm sao có khói. Tình ngay mà lý gian thì cũng phải chịu thôi. Nhà dột từ nóc mất rồi.