Thread: Loãng xương (Osteoporosis)

Các thang điểm thiết yếu áp dụng trong thực hành lâm sàng Tác giả: PGS. TS. Nguyễn Đạt Anh Dịch giả: Nhà xuất bản: Nhà xuất bản Y học Ngày xuất bản:14/08/2012 Số trang: Kích thước: Trọng lượng: Hình thức bìa: Bìa mềm Tình trạng: còn hàng ĐẶT MUA TẠI ĐÂY

8.1. Loãng xương (Osteoporosis)

8.1.1. Tiêu chuẩn loãng xương của Tổ chức Y tế Thế giới (khi sử dụng kỹ thuật DEXA bone scan) (WHO Ospeoporosis Criteria [DEXA Bone Scan])

Các vị trí điển hình được thăm dò là cột sống thắt lưng (nên tiến hành thăm dò trên 3 đốt sống) và đầu trên xương đùi. Mật độ chất khoáng của xương (bone meniral density) (BMD tính theo g/cm²) được so sánh với mật độ chất khoáng của xương của một người lớn trẻ tuổi. “T-score” liên quan với số liệu của độ lệch chuẩn (SD) mật độ chất khoáng của xương (BMD) so với giá trị trung bình.

8.1.2. Bảng điểm đánh giá nguy cơ bị loãng xương (ORAI) (Osteoporisis Risk Assessment Instrument [ORAI])

---

Tài liệu tham khảo: SM Caderette et al.: Development and validation of the Osteoporosis Risk Assessment Instrument to facilitate of women for bone densitometry. CMAJ 2000; 162: 1289-1294.

---

8.1.3. Chỉ số đánh giá gãy xương khi biết kết quả đo mật độ chất khoáng của xương (BMD) (Fracture Index WITH Known Bone Mineral Density [BMD])

---

Tài liệu tham khảo: DM Black et al.: An assessment tool for predicting fracture risk in postmenopausal women. Osteoporos Int 2001; 12:519-528.

---

8.1.4. Chỉ số đánh giá gãy xương khi không biết kết quả đo mậtđộ chất khoáng của xương (BMD) (Fracture Index WITHOUT KnownBMD])

---

Tài liệu tham khảo: DM Black et al.: An assessment tool for predicting fracture risk in postmenopausal women. Osteoporos Int 2001; 12:519-528.

---

Em xin có một chút chia sẻ về Loãng xương.

Về Tiêu chuẩn chẩn đoán loãng xương của WHO: lưu ý là tiêu chuẩn này chỉ áp dụng cho nam và nữ giới từ 50 tuổi trở lên. đối với các trường hợp dưới 50 tuổi thì không sử dụng T score mà sử dụng Z score (IOF, NOF). Trong các máy đo mật độ xương cài đặt mặc định tiêu chuẩn chẩn đoán của WHO thì mọi người vẫn thấy máy khẳng định người đó bị "Osteoporosis" dù dưới 50 tuổi. Tuy nhiên điều đó đã được khẳng định bởi tổ chức loãng xương quốc tế (IOF) và Hội loãng xương Quốc Gia Hoa Kỳ (NOF) là KHÔNG ĐÚNG.

Về thang điểm ORAI: Độ chính xác (accuracy) của thang điểm này dưới 70% (2007), do vậy ngày nay không được khuyến cáo áp dụng.

Về thang điểm đánh giá nguy cơ gãy xương của DM Black (2001): ngày nay cũng không còn được áp dụng phổ biến do không dựa trên một nghiên cứu ngẫu nhiên đa trung tâm để xây dựng. Hiện nay phổ biến hơn cả là hai mô hình tiên lượng nguy cơ gãy xương của Tổ chức y tế thế giới (FRAX: http://www.shef.ac.uk/FRAX/tool.jsp) và của Viện Garvan úc (BFR: Bone fracture risk — Garvan Institute).

Quan trọng nhất là quyết định điều trị loãng xương phải dựa vào nguy cơ gãy xương chứ không còn dựa vào T score nữa. Như vậy ngày nay có những bệnh nhân T score lớn hơn -2.5 song vẫn được chỉ định điều trị các thuốc chống huỷ xương.

Một chút ý kiến như vậy về loãng xương, mọi người có thể tham khảo thêm tại National Osteoporosis Foundation

Về cuốn sách "các thang điểm thiết yếu được sử dụng trong lâm sàng", đó là một cuốn sách rất hữu ích đúng với từ "thiết yếu" vì không phải lúc nào cũng tra internet được.

Tôi chưa có điều kiện đối chiếu nguyên bản, nhưng thấy osteopenia dịch là nhược xương là không ổn. Thông thường trong y khoa, cường với nhược là dịch từ chữ hyper- với hypo-. Tôi vẫn thấy osteopenia dịch là thưa xương hoặc thiếu xương (chữ dùng của GS Nguyễn Văn Tuấn chuyên nghiên cứu về loãng xương ở Úc) thì hợp lí hơn.
Fragility fracture nên dịch rõ là gãy xương do yếu xương, phân biệt với gãy xương do chấn thương thông thường. Còn câu "cần hỗ trợ tay để BN đang ngồi ghế có thể đứng lên được" tối nghĩa, cái tay ở đây là tay của BN hay là tay của người ngoài xốc nách BN đứng lên.

Dear Loc vit,
Osteopenia không nên dịch là thưa xương hoặc thiếu xương, cũng như nhược xương (Điều này tôi đã bàn trực tiếp với GS Tuấn). Với các lý do như sau:
- Nhược xương thể hiện ý "sức khoẻ xương yếu", không đúng với bản chất là "mật độ xương" có vấn đề. Bởi "Osteopenia" không phải là một căn cứ mạnh để đánh giá "sức khoẻ xương". Hơn nữa từ này có gốc Hán Việt.
- Thưa xương thể hiện ý: xương bị thưa ra về mặt cấu trúc, trong khi Dexa không đánh giá được cấu trúc xương.
- Thiếu xương rất dễ nhầm với vấn đề: "thiếu mất một xương nào đó của cơ thể".
Do vậy đã thống nhất tại hội nghị loãng xương Strong bone Asia, dịch "Osteopenia" là "mật độ xương thấp" hoặc "giảm mật độ xương". Như vậy mới đúng bản chất của chẩn đoán.

Originally Posted by Loc vit

Tôi chưa có điều kiện đối chiếu nguyên bản, nhưng thấy osteopenia dịch là nhược xương là không ổn. Thông thường trong y khoa, cường với nhược là dịch từ chữ hyper- với hypo-. Tôi vẫn thấy osteopenia dịch là thưa xương hoặc thiếu xương (chữ dùng của GS Nguyễn Văn Tuấn chuyên nghiên cứu về loãng xương ở Úc) thì hợp lí hơn.
Fragility fracture nên dịch rõ là gãy xương do yếu xương, phân biệt với gãy xương do chấn thương thông thường. Còn câu "cần hỗ trợ tay để BN đang ngồi ghế có thể đứng lên được" tối nghĩa, cái tay ở đây là tay của BN hay là tay của người ngoài xốc nách BN đứng lên.

Xin cho em hỏi là hiện nay WHO có sử dụng z-score trong chuẩn đoán loãng xương không ạ, hay chỉ là theo IOF, NOF vậy ạ.