Thread: Mẹ mình bị nghiện corticoid dẫn đến hậu quả suy vỏ thượng thận

Mẹ mình cũng đã lớn tuổi lúc trước thường bị đau nhức khớp , rồi qua lời giới thiệu của mấy người ngoài chợ, mẹ mình mua cái loại thuốc bột gia truyền tán nhuyễn 3000 vnđ/gói, mẹ mình mỗi ngày uống khoảng 6 gói, uống như thế gần nữa năm , đến khi bệnh nó bộc phát , cơ thể cảm thấy mệt mỏi uể oải , tê mỏi tay chân , đổ rất nhiều mồ hồi , lúc nóng - lúc lạnh . Đến bệnh viện thì Bác sĩ chẩn đoán là : Suy vỏ thượng thận do thuốc có chất gây nghiện corticoid , cứ mỗi lần lên cơn nghiện corticoid là mẹ mình muốn tự xác , bà cảm thấy đau đớn , khó thở , nóng lạnh , tê mỏi tay chân và bà đã khóc , và bác sĩ đã nói :

" Bệnh này cụ phải cai thuốc từ từ , thời gian có thể hàng tháng hoặc cả năm , nếu cụ không cai được thì con sẽ tăng liều cho cụ , mà nếu con tăng liều là sẽ nguy hiểm đến mạng sống của cụ , cho nên cụ phải ráng cai thuốc thì may ra con mới có thể cứu được cụ ."

Mẹ mình thì mỗi khi cơn nghiện lên chỉ biết khóc và đòi tự xác do chất gây nghiện corticoid đang hoành hành trong cơ thể của bà như : nóng - lạnh , đổ rất nhiều mồ hôi , mệt và tê mỏi khắp tay chân và khó thở.

- Các bạn cho mình hỏi thời gian cai thuốc corticoid là bao lâu ? trong thời gian cai thuốc các triệu chứng như : nóng - lạnh , đổ rất nhiều mồ hôi , mệt và tê mỏi khắp tay chân và khó thở. nó có bị hạn chế lại không ?

Không cai được mà chỉ có thể điều trị suy thượng thận (bằng hydrocortisone) do hậu quả của dùng corticoid kéo dài thôi, lúc nào thuận mình sẽ public bài suy thượng thận. Tuy nhiên bạn có thể tham khảo thêm một số bài sau:
1. Cảnh báo: Hệ lụy do dùng ‘‘thuốc cần kê đơn’’ không đúng chỉ định - Bác sĩ Nội trú
2. http://bacsinoitru.vn/f25/suy-tuyen-...hop-10060.html
3. http://bacsinoitru.vn/f25/suy-thuong...lness-594.html
4. http://bacsinoitru.vn/f26/nguyen-tac...icoid-502.html
5. http://bacsinoitru.vn/f25/benh-tuyen...-than-300.html
6. http://bacsinoitru.vn/f86/canh-bao-t...ong-17050.html

Em cảm ơn Admin đã chia sẽ , nghe admin nói bệnh này không cai được vậy các triệu chứng : nóng - lạnh , đổ rất nhiều mồ hôi , mệt và tê mỏi khắp tay chân và khó thở , có thể hết không admin.
- Còn vấn đề điều trị bằng hydrocortisone , em không có nghe bác sĩ nói tới , mà em chỉ nghe bác sĩ nói là phải cai thuốc cho mẹ em thôi. Còn hiện tại bây giờ thì mỗi khi mẹ em lên cơn nghiện là cứ đòi tự xác vì nó hoành hành : nóng - lạnh , đổ rất nhiều mồ hôi , mệt và tê mỏi khắp tay chân và khó thở. Mong admin đóng góp ý kiến thêm để giúp mẹ em chữa bệnh , em chân thành cảm ơn admin.

Suy thượng thận do điều trị glucocorticoid là nguyên nhân thường gặp nhất trong các nguyên nhân suy thượng thận thứ phát, xảy ra do glucocorticoid ức chế vùng hạ đồi tuyến yên làm giảm tiết ACTH.

SUY THƯỢNG THẬN DO DÙNG CORTICOID
(Hội chứng giả CUSHING)

I. ĐẠI CƯƠNG

Suy thượng thận do điều trị glucocorticoid là nguyên nhân thường gặp nhất trong các nguyên nhân suy thượng thận thứ phát, xảy ra do glucocorticoid ức chế vùng hạ đồi tuyến yên làm giảm tiết ACTH.

Ở giai đoạn sớm, nồng độ ACTH nền và cortisol nền có thể bình thường, tuy nhiên dự trữ của ACTH đã suy giảm. Khi có stress thì đáp ứng tiết cortisol không đủ áp ứng. Sự thiếu hụt kéo dài ACTH làm vùng lớp bó và lưới vỏ thượng thận sẽ teo lại dẫn tới giảm tiết cortisol và adrogen thượng thận trong khi đó bài tiết aldosteron bình thường. Tiến triển tiếp theo là toàn bộ trục hạ đồi - yên - thượng thận sẽ bị suy yếu, do đó đáp ứng tiết ACTH khi có kích thích hoặc stress hoặc kích thích bằng ACTH ngoại sinh thì đáp ứng tiết cortisol của vỏ thượng thận cũng giảm.

- Nguyên nhân do dùng glucocorticoid kéo dài: prednisolon, hydrocortisol, dexamethason… loại glucocorticoid hít, tiêm khớp, tiêm bắp, glucocorticoid được trộn trong thuốc gia truyền…

- Phân loại theo cơ chế ức chế trục đồi- yên - thượng thận do steroid ngoại sinh:
+ Không ức chế trục đồi - yên - thượng thận.
+ Chỉ ức chế hạ đồi yên.
+ Ức chế toàn bộ trục hạ đồi - yên - thượng thận.

II. LÂM SÀNG

1. Hội chứng Cushing ngoại sinh

- Tương tự như hội chứng Cushing, nếu dùng thuốc glucocorticoid liều cao, người bệnh có triệu chứng lâm sàng điển hình hơn so với hội chứng Cushing nội sinh như: tăng cân, mặt tròn, béo trung tâm, mỡ vùng cổ, sau gáy, mặt tròn đỏ, da mỏng, rạn da, yếu cơ gốc chi, vết thương khó lành, rối loạn tâm thần…

- Triệu chứng tăng huyết áp, rậm lông, nam hoá ít hơn hội chứng Cushing nội
sinh nhưng loãng xương gặp nhiều hơn.

2. Ảnh hưởng của glucocorticoid

- Loại chế phẩm: thuốc, thuốc gia truyền.

- Dược động học của glucocorticoid.

- Đường dùng: tiêm, uống, bôi, hít.

3. Triệu chứng xảy ra khi ngừng thuốc

- Trục hạ đồi - yên - thượng thận bị ức chế gây suy thượng thận thứ phát.

- Bệnh lý nền nặng lên.

- Hội chứng ngừng thuốc: người bệnh mệt mỏi khó chịu khi ngừng thuốc hay chỉ giảm liều.

- Chán ăn, đau cơ, nhức đầu, sốt, bong vảy da.

III. CẬN LÂM SÀNG

- Hạ natri huyết, kali huyết không tăng vì không giảm aldosterol

- Hạ đường huyết.

- Cortisol sáng < 3mcg / dl thì chẩn đoán là suy thượng thận.

- Nếu cortisol sáng > 20mcg / dl thì loại bỏ suy thượng thận.

IV. CHẨN ĐOÁN

- Lâm sàng: tiền sử có dùng corticoid, có biểu hiện lâm sàng hội chứng Cushing ngoại sinh.

- Cận lâm sàng:
+ Xét nghiệm cơ bản, đo mật độ xương.
+ Cortisol huyết tương giảm.
+ Các nghiệm pháp đánh giá:

Nghiệm pháp	Không ức chế trục hạ đồi - yên - thượng thận	Ức chế hạ đồi - yên - thượng thận	Teo vỏ thượng thận chức năng
Kích thích ACTH liều cao 250 mcg	Bình thường	Bình thường	Giảm
Hạ đường huyết	Bình thường	Giảm	Giảm
Metyrapone	Bình thường	Giảm	Giảm
Kích thích bằng CRH	Bình thường	Giảm	Giảm
Kích thích bằng ACTH	Bình thường	Giảm	Giảm

V. PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ

1. Điều trị suy thượng thận (xem thêm suy thượng thận)

2. Phương pháp cai thuốc

Mặc dù glucocorticoid được dùng rộng rãi nhưng chưa có nghiên cứu nào tìm ra phương pháp tốt nhất để ngừng thuốc. Kế hoạch ngừng thuốc phải đạt hai mục tiêu:

- Tránh tác dụng phụ của dùng glucocorticoid kéo dài.

- Tránh xuất hiện suy thượng thận chức năng.

2.1. Phương pháp Harrison

- Giảm liều prednisolon từ từ 5mg / lần / mỗi 5 – 10 ngày.

- Khi liều thuốc còn 15 mg/ngày (0,3 mg/ kg/ ngày) thì tiến tới dùng cách nhật.

- Khi liều prednisolon còn 5 – 7,5mg/ ngày, có thể ngừng thuốc. Trước khi ngừng thuốc, nên kiểm tra cortisol huyết tương 8 giờ để đánh giá chức năng thượng thận.

2.2. Phương pháp William

- Giảm từ từ, từ liều cao dược lý tới liều sinh lý, prednisolon giảm từ 5–7,5mg/ngày, hydrocortisone từ 15 – 20mg/ ngày. Sau khi đã giảm tới liều sinh lý thì có một số cách tiếp theo có thể áp dụng:

- Chuyển sang dùng hydrocortisone có tác dụng ngắn cho phép trục hạ đồi – yên - thượng thận phục hồi.

- Chuyển sang dùng cách nhật glucocorticoid có tác dụng trung bình: prednisolon dùng buổi sáng cách nhau 48 giờ.

- Khi tới giai đoạn liều sinh lý, đo cortisol huyết tương 8 giờ sáng để đánh giá suy thượng thận.

- Nếu cortisol huyết tương 8 giờ sáng < 3mcg/dl: có thiếu cortisol nền, vì vậy người bệnh tiếp tục dùng glucocorticoid liều sinh lý.

- Nếu cortisol huyết tương 8 giờ sáng > 20mcg/dl: tức là trục hạ đồi - yên - thượng thận đã phục hồi, vì vậy có thể ngừng thuốc.

- Nếu cortisol huyết tương 8 giờ sáng từ 3–20mcg/ dl: đã có cortisol nền nhưng chưa đủ vẫn có thể thiếu khả năng đáp ứng với stress.

Những trường hợp này cần làm nghiệm pháp kích thích đánh giá trục hạ đồi – yên - thượng thận, nếu không dùng nghiệm pháp đánh giá trục hạ đồi - yên - thượng thận thì có thể tiếp tục giảm liều glucocorticoid.

Tuy nhiên, cần dặn dò trong 1 năm sau khi ngừng người bệnh phải bù thêm glucocorticoid khi bị bệnh hay chấn thương.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Becker KL. Adrenal insfficiency. Principles and practice of endocrinology and metabolism. 2008.
2. Fauci. Braunwald. Harrison principles of internal medicine 17th 2008.
3. Findling MD. Blake tyrrell MD. Adrenal insufficiency. Basic and clinical
endocrinilogy 9th ed. 2011.
4. Stewatt. Adrenal corticosteroid biosynthesis, metabolism and action. Endo
Metab Clin North Am. 2010. 34: 293.
5. William RH. Adrenal insufficiency. William textbook of endocrinology 11th 2009.

---

Bộ Y Tế | SUY THƯỢNG THẬN DO DÙNG CORTICOID

Em cảm ơn Admin chia sẻ 1 bài viết thật là hay .

- Mà em không biết Suy thượng thận có đau đớn dữ dội lắm không ? hay là tại mẹ em không có tính chịu đựng được , chứ em thấy mỗi lần mẹ em lên cơn là bà đòi tự xác , khóc lóc , chăn chối , giãy dụa . Cứ mỗi lần lên cơn là bà nói như có ai đó bóp bà nghẹt thở , đau nhức tay chân . Khiến cả nhà phải thức theo bà trắng cả đêm , ngày qua ngày , riết rồi không ai chịu nỗi với cơn bà hết .

Mẹ em mới Ra Viện chừng một tuần, rồi lại phải trở vào Bệnh Viện lại nữa
Mới về nhà được mấy ngày đầu thì bà còn đỡ đỡ , đến vài ngày sau đó bà nói là rất lạnh và cơ thể đồ mồ hôi rất nhiều và khó thở mệt mỏi , gia đình đành phải đưa bà trở vào bệnh viện nữa , đến nay nhập viện cũng cỡ 5 lần
- Em mong sau 1 ngày cho mẹ em dứt được căn bệnh này trở lại 1 người sinh hoạt bình thường. Mỗi ngày em đều thấy mẹ em lên cơn nghiện , lúc đầu thì chỉ có 1 và 2 lần , nhưng sau này các cơn nghiện tăng lên có khi 3 hoặc 4 lần

- Căn bệnh này nó hành hạ thân xác bây giờ mẹ em ốm đi rất nhiều , em và gia đình rất sợ mẹ em nguy hiểm đến tính mạng ? bệnh này nó có nguy hiểm đến tính mạng không các anh/chị ơi ?

- Mẹ bị căn bệnh này , em và gia đình phải theo mẹ ra viện rồi nhập viện căn bệnh nó cứ dật dã gần 9 tháng nay đến nỗi bây giờ sự kiện này nó đã ám ảnh trong tâm trí của em. Hằng ngày nhìn bên ngoài thấy mọi người tự do tất bật với công việc còn em và gia đình cứ quây quầng ở trong bệnh viện gần 9 tháng nay. Em rất khao khát hi vọng cho mẹ em hết bệnh trở lại như người bình thường.

- Mấy anh/chị cho em hỏi , khi nào căn bệnh này mới hết được hoàn toàn ?

Muốn cai nghiện corticoid thì phải giảm liều từ từ dần dần mới cai được nghiện. THời gian thì không biết rõ được