Thread: Cho mình hỏi về Mannitol

Các bác cho em hỏi chút về liều dùng mannitol trong chống phù não. Em đọc một số tài liệu có quan điểm nói liều mannitol thường dùg là 1-2g/kg. Tức là với một chai mannitol 20% (250ml) thì ở bn 50kg khi có chỉ định truyền thì có thể truyền hết 1 chai liên tục. Cũg có quan điểm nói không được truyền ngay cả chai mà chia ra nhiều lần cách nhau từ 30phút đến hàng giờ. E đag phân vân không biết dùng theo cách nào thì đúng ah. Mong các bac giúp đỡ.

1,5-2 g/kg truyền TM trong vòng 30-60 phút

Nguồn: Medscape (có máy tính liều bên cạnh)

Practice guideline: Mainnitol trong CTSN nặng (Theo handbook of neurosurgery 7 th edition, pp 882)
Level II:

• Mannitol có hiệu quả trong kiểm soát tăng áp lực nội sọ sau chấn thương sọ não nặng
• Liều bolus cách quãng có thể hiệu quả hơn truyền liên tục
• Liều hiệu quả dao động 0.25-1g/kg
• Tránh dùng trong trường hợp huyết áp thấp (HA tối đa < 90 mmHg)

Level III

• Chỉ định: triệu chứng thoát vị qua lều hoặc diễn biến thần kinh xấu mà không do nguyên nhân bệnh lý toàn thân
• Cần giữ thể tích máu ổn định bằng truyền dịch thay thế (nên tránh hạ thể tích máu). Đặt sonde tiểu để theo dõi nước tiểu là cần thiết
• Độ thẩm thấu huyết thanh nên giữ dưới 320 mOsm với bệnh nhân suy thận

Trong cấp cứu cần làm giảm áp lực nội sọ: liều khởi đầu 1g/kg, nên truyền trong 30 phút. Tác dụng của thuốc bắt đầu 1-5 phút, đỉnh tác dụng là 20-60 phút. Hiệu quả của thuốc duy trì đến 1.5-6 giờ tùy thuộc vào tình trạng lâm sàng.

Khi mục đích là thời gian giảm áp lực nội sọ kéo dài, thời gian truyền nên kéo dài đến 60 phút và liều giảm xuống còn 0.25-0.5 g/kg, thời gian cách quãng giữa các lần truyền là 6 giờ.

Sử dụng Mannitol (Theo handbook of neurosurgery 6th edition)


MANNITOL Ở PHÒNG CẤP CỨU

THỰC HÀNH LÂM SÀNG 24 -6. SỬ DỤNG MANNITOL SỚM

Lựa chọn46: việc sử dụng mannitol trước khi đo áp lực nội sọ nên được dành cho những bệnh nhân đã được bù đủ dịch mà vẫn có các triệu chứng của hội chứng thoát vị não qua lều tiểu não (xem bảng 24-14) hoặc suy giảm thần kinh tiến triển mà không liên quan đến các nguyên nhân ngoài sọ

Chỉ định tại phòng cấp cứu (xem thêm trang 660)
1. có dấu hiệu của tăng áp lực nội sọ ( bảng 24-14).
2. Có biểu hiện của khối choán chỗ (dấu hiệu thần kinh khu trú, chẳng hạn như liệt nửa người).
3. Suy giảm thần kinh đột ngột trước khi chụp CT (bao gồm cả dãn đồng tử)
4. Sau khi chụp CT, nếu tổn thương đi kèm với tăng áp lực nội sọ đã được xác định
5. Sau CT, nếu đi vào phòng mổ
6. Đánh giá khả năng “có thể cứu được” (“salvageability”): ở những bệnh nhân không có biểu hiện của chức năng thân não, sử dụng mannitol để đánh giá phản xạ của thân não còn hay mất.

Chống chỉ định
1. điều trị dự phòng không được khuyến cáo do tác dụng mất dịch. Chỉ sử dụng khi có các chỉ định phù hợp (xem phần trên).
2. Tụt huyết áp hoặc tụt bão hoà oxy máu: tụt huyết áp có thể dẫn đến kết quả sau điều trị rất xấu⁴⁹. Vì vậy, khi có tăng áp lực nội sọ, việc đầu tiên là phải tiến hành sử dụng an thần và/hoặc dãn cơ, sau đó đến dẫn lưu dịch não tuỷ. Nếu cần phải tiến hành thêm các thủ thuật khác, cần phải bù dịch trước khi sử dụng mannitol. Sử dụng tăng thông khí trong bệnh nhân giảm thể tích tuần hoàn cho đến khi mannitol có thể sử dụng được.
3. Các chống chỉ định khác: mannitol có thể làm cản trở nhẹ quá trình đông máu tự nhiên.
4. CHF (suy tim sung huyết): trước khi gây ra tác dụng lợi tiểu, mannitol làm tăng tạm thời thể tích cơ tim. Sử dụng với cảnh báo CHF, có thể phải sử dụng trước đó lợi tiểu furosemide.

Cách dùng :
Liều bolus với 0,25-1mg/kg trong thời gian dưới 20 phút (đối với người lớn trung bình: khoảng 350ml dung dịch 20%). Tác dụng xuất hiện cao nhất sau khoảng 20 phút (xem trang 660 để biết liều duy trì).

Sử dụng Mannitol trong điều trị tăng áp lực nội sọ

MANNITOL
Cơ chế tác dụng của mannitol đối với tăng áp lực nội sọ cho đến nay vẫn còn bàn cãi, song có thể nó sự kết hợp của những giả thuyết sau
1. giảm ICP
a. tác động ngay lập tức đến huyết tương^134-136: giảm hematocrit và độ nhớt của máu (cải thiện lưu thông máu) những thành phần làm tăng CBF và khả năng giải phóng O₂. Chúng sẽ làm giảm ICP trong một vài phút, và được ghi nhận ở hầu hết các bệnh nhân có CPP <70mm Hg.
b. Tác động thẩm thấu: tăng trương lực huyết thanh làm giảm dịch phù trong nhu mô não. Có tác dụng trong khoảng thời gian 15-30 phút cho đến khi tạo được gradient¹³⁴. Tác động kéo dài từ 1,5-6h, phụ thuộc vào tình trạng lâm sàng^49,137,138.
2. tăng cường các vi tuần hoàn do cải thiện lưu thông của máu (xem phần trên)
3. có thể góp phần làm mất các gốc tự do¹³⁹

THỰC HÀNH LÂM SÀNG 24 -11. MANNITOL TRONG CTSN NẶNG

Guidline133: · Mannitol hữu ích trong kiểm soát IC-HTN sau TBI nặng · Liều bolus ngắt quãng có thể có hiệu quả hơn so với truyền dịch liên tục · Liều hiệu quả thay đổi từ 0,25-1mg/kg cân nặng Option133: · Chỉ định: các dấu hiệu của thoát vị lều tiểu não hoặc tình trạng thần kinh xấu dần không liên quan đến các bệnh lý hệ thống · Cần phải duy trì tình trạng đủ thể tích tuần hoàn (cần hạn chế giảm thể tích) bằng các dịch thay thế. Cần phải đặt sond tiểu để đánh giá số lượng nước tiểu · Độ thẩm thấu của huyết thanh nên giữ ở mức <320mOsm để đảm bảo được hạn chế tổn thương chức năng thận.

Với việc sử dụng liều bolus, tác dụng làm giảm ICP xuất hiện trong 1-5 phút; giảm thấp nhất ở thời điểm 20-60 phút. Khi cần phải hạ ICP nhanh chóng, cần sử dụng liều ban đầu là 1g/kg được truyền trong 30 phút. Khi cần phải giảm ICP trong thời gian dài, thời gian truyền dịch nên được kéo dài đến 60 phút¹⁴⁰ và giảm liều dần (ví dụ 0,25-0,5 g/kg mỗi 6h).
Những lưu ý với mannitol
1. mannitol mở rộng hàng rào máu não, và mannitol có thể đi qua được hàng rào máu não để đi vào dịch của hệ thống thần kinh trung ương (có thể được giảm thiểu bằng liều bolus lặp lại so với truyền liên tục^135,141) và có thể làm trầm trọng hơn tình trạng phù não¹⁴² . Vì vậy, khi cần phải dừng mannitol, cần phải kiểm soát và hạn chế tình trạng ICP tăng trở lại¹⁴⁰.
2. Lưu ý: corticosteroids + phenytoin + mannitol có thể gây ra tình trạng tăng thẩm thấu (hyperosmolar nonketotic state) với tỉ lệ tử vong cao⁹⁸.
3. Sử dụng liều bolus lớn có thể dẫn đến tình trạng tăng huyết áp và nếu cơ chế tự điều hoà bị tổn thương, nó sẽ dẫn đến tình trạng tăng CBF, điều này sẽ tạo ra tình trạng thoát vị não hơn là bảo vệ não¹⁴³.
4. Mannitol liều cao mang các nguy cơ suy thận cấp (hoại tử ống thận cấp), đặc biệt là trong những tình huống sau^69,144: độ thẩm thấu của huyết thanh >320mOsm/L, sử dụng các thuốc gây độc cho thận, tình trạng nhiễm trùng, các bệnh lý thận có từ trước.
5. Sử dụng các liều lớn để ngăn chặn đái nhạt bằng cách sử dụng lọc nước tiểu hoặc tỉ trọng đặc biệt (xem trang 17).
6. Do nó có thể làm tăng CBF¹⁴⁵, việc sử dụng mannitol có thể được hạn chế nếu nguyên nhân của IC-HTN là do giảm thể tích tuần hoàn (xem trang 655).